Türkiye Barolar Birliği tarafından Hazine ve Maliye Bakanlığınca hazırlanan 20.03.2020 tarih ve 31074 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, “Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Genel Şartlar” başlıklı Tebliğin bazı maddelerinin iptali talebiyle açılan davada Danıştay 8.Dairesi’nin 31.03.2021 tarih ve 2020/6493 E. Sayılı kararı ile yürütmenin durdurulması kararı verilmiştir.
Danıştay 8.Dairesinin söz konusu kararı ile ‘‘yasama organınca, “yeniden kullanılabilir parça” nın hasar tedvir sürecine dâhil edilmesi ve/veya bu parçaların kullanılmasına ilişkin usul ve esasların düzenlenmesi hususunda yürütme organına yetki verilmediği halde, davalı idare tarafından, sigorta ilişkisinin tarafı olmayan ve doğrudan zarar gören 3. kişilerin araçlarında meydana gelen hasarın rızaları alınmaksızın yeniden kullanılabilir parça ile değiştirilmesine imkân tanınarak yasal bir dayanak olmaksızın mülkiyet hakkına kısıtlama getirildiği ’’ gerekçesiyle davaya konu edilen Tebliğ’in ‘‘yeniden kullanılabilir parça’’ ibaresinin yürütmesinin durdurulmasına karar vermiştir.
Danıştay Dairesinin kararından önce, kazada kusurlu olan karşı tarafın Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası’nı yani trafik poliçesini tanzim eden sigorta şirketi, aracın tamirat ve onarımını yaparken aracın orijinal parçalarını kullanmak yerine yan sanayi muadili daha ucuz parça kullanabiliyordu. Onarımın orijinal parçalar yerine daha ucuz yan sanayi parçaları ile yapılması aracın orijinalliğinin bozulmasına sebebiyet vermekle araçların tekrar satışlarında bu durum araç sahipleri aleyhine bir durum teşkil etmekteydi. Söz konusu yürütmenin durdurulması kararı ile artık iptal davasına ilişkin kesin karar verilene kadar, trafik kazalarında kusurlu olan tarafın trafik sigortasını keşide eden sigorta şirketi aracı onarılan kişinin rızasını almadan orijinal olmayan, yan sanayi muadil parçalar kullanamayacaktır.
Yine söz konusu kararla, Genel Şartların ‘‘Teminat Dışında Kalan Haller ’’ başlıklı 2.maddesine eklenen ‘‘Yabancı plakalı araçların Türkiye’de karıştığı kazalarda yabancı plakalı araçlar için yapılan değer kaybı talepleri ‘’ ifadesini içeren 8. Fıkranın yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiştir. Danıştay’ın kararı ile yabancı plakalı aracın Türkiye’de trafik kazasına karışması durumunda bu araçlar için değer kaybı başvurusunda bulunabilecektir.
Ayrıca Genel Şartların dava konusu yapılan Tebliğ ile değişik bazı maddelerinde yer alan ibarelerin de yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiştir. Şöyle ki,
* A.5. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde yer alan “bu Genel Şart ekinde yer alan esaslara göre” ibaresinin,
* A.5. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendinin birinci cümlesinde yer alan “bu Genel Şart ekinde yer alan esaslara göre” ibaresi,
* A.5. maddesinin 1. Fıkrasının “Kaza nedeniyle mağdurun tedavisinin tamamlanması sonrasında yetkili bir hastaneden alınacak sağlık kurulu raporu ile sürekli sakatlık oranının belirlenmesinden sonra ortaya çıkan ve tıbben gerekli olan bakıcı giderleri bu teminat limitleri ile sınırlı olmak koşuluyla sürekli sakatlık teminatı kapsamındadır. Kaza nedeniyle mağdurun sürekli iş göremezliği bu teminattan karşılanır.” şeklindeki ikinci ve üçüncü cümlesinin,
* B.2. maddesinin 2.1. fıkrasının “Eşdeğer veya yeniden kullanılabilir parça ile değişim mümkün olduğu halde, sigortacının bilgisi ve onayı dâhilinde olmadan orijinal parça ile onarım sağlanır ise sigortacının sorumluluğu, sigortacının kaza tarihi itibarıyla benzer hasarlardaki onarım uygulamasına göre, eşdeğer veya yeniden kullanılabilir parça bedeli ile sınırlıdır. Sigortacı bu paragraf kapsamındaki henüz tamire başlanmadan önce yapılan başvuru sonucu onaya ilişkin tercihini hasar ihbar tarihini takip eden üç işgünü içinde onarım merkezine veya hak sahibine bildirmediği durumda onayı olduğu varsayılır. İspat yükümlülüğü sigortacıya aittir.” şeklindeki üçüncü paragrafının,
* Genel Şartlarda değer kaybı tazminatı, destekten yoksun kalma tazminatı ile sürekli sakatlık tazminatının kapsam ve hesaplama yöntemini düzenleyen “Ek:1 Değer Kaybı Hesaplaması”nın kısmının “Formül” başlıklı 1. maddesinin (Baz Değer kaybı=Aracın Rayiç Değeri x %19; Total Değer Kaybı=Baz Değer Kaybı x Hasar Boyutu Katsayısı x Araç Kullanılmışlık Düzeyi (Km) Katsayısı; hesaplama yöntemine ilişkin çizelgeler) ile “EK:2 Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Hesaplaması” ve “EK:3 Sürekli Sakatlık Tazminatı Hesaplaması”nın yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiştir.
GÖLLER HUKUK BÜROSU