5237 Sayılı Türk Ceza Kanun’un 54-55. Maddelerinde müsadere düzenlenmekte olup, müsadereyi işlenen suçla ilgisi olan eşyaların veya kazançların mülkiyetinin devlete ait olmasına karar verilmesi olarak tanımlayabiliriz.
Eşya müsaderesini düzenleyen TCK 54.maddesinin 1.fıkrasında ‘‘(1)İyiniyetli üçüncü kişilere ait olmamak koşuluyla, kasıtlı bir suçun işlenmesinde kullanılan veya suçun işlenmesine tahsis edilen ya da suçtan meydana gelen eşyanın müsaderesine hükmolunur. Suçun işlenmesinde kullanılmak üzere hazırlanan eşya, kamu güvenliği, kamu sağlığı veya genel ahlak açısından tehlikeli olması durumunda müsadere edilir. (Ek cümle: 24/11/2016-6763/11 md.) Eşyanın üzerinde iyiniyetli üçüncü kişiler lehine tesis edilmiş sınırlı ayni hakkın bulunması hâlinde müsadere kararı, bu hak saklı kalmak şartıyla verilir.’’ demektedir.
Ayrıca TCK’nın 54. Maddesi’nin 3.fıkrasında ise ‘‘Suçta kullanılan eşyanın müsadere edilmesinin işlenen suça nazaran daha ağır sonuçlar doğuracağı ve bu nedenle hakkaniyete aykırı olacağı anlaşıldığında, müsaderesine hükmedilmeyebilir.’’ demektedir.İşbu yasal düzenleme ile Orantılılık İlkesi gereği eşyanın müsaderesine hükmedilmeyebileceği düzenlenmiştir. Ayrıca ve önemle TCK’nın 54.maddesi hükmü uyarınca iyiniyetli üçüncü kişilere ait olmamak koşulu ile eşya müsaderesine karar verilecektir.
Anayasanın 38. Maddesinin yedinci fıkrasında “Cezanın Sorumluluğu Şahsidir” denilerek herkesin kendi eyleminden sorumlu tutulacağı, başkalarının suç oluşturan eyleminden dolayı cezalandırılamayacağı kabul edilmiştir. Tüm bu açıklamalarımız değerlendirildiğine her somut olayın özelliklerine göre değerlendirme yapılması gerekmektedir.
Göçmen Kaçakçılığı suçunun işlenmesi durumunda suçun işlenmesinde kullanılan eşyaların müsaderesi talep edilmekte olup söz konusu suçun işlenmesinde ticari taksilerin kullanılması durumunda araç sahipleri ticari taksi plakasının müsaderesi tehlikesi ile karşı karşıya kalmaktadır. Ticari araç sahibinin bilgisi dışında araçtaki şoförler tarafından göçmen kaçakçılığı suçunda kullanılması durumunda, ticari araçların ruhsat sahiplerinin malen sorumluların, ticari taksinin göçmen kaçakçılığı suçunda kullanıldığından bilgisinin olmadığı, araç sahiplerinin dosyada delillerin toplanması neticesinde ticari araçların suçta kullanılacağına dair bilgilerinin olduğu yönünde kesin, somut kanıt elde edilemediği durumlarda ticari taksilerin müsadere istemlerinin reddine karar verilmektedir. Konu hakkında Aliağa 2.Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2017/873 E. 2018/662 K. Sayılı ilamında ticari taksinin müsadere edilmesi istemini reddetmiş olup İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10.Ceza Dairesi’nin 2019/870 E. 2019/2812 K. Sayılı ilamıyla karar kesinleşmiştir. Yine Aliağa 1.Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2019/957 E. 2020/782 K. Sayılı ilamında ticari taksinin müsadere edilmesi istemini reddetmiş olup İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10.Ceza Dairesi’nin 2021/805 E. 2021/721 K. Sayılı ilamıyla karar kesinleşmiştir.
GÖLLER HUKUK BÜROSU