Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından trafik cezaları esas alınarak sigortasız işçi çalıştırdığı iddia olunan araç sahipleri aleyhine özellikle son dönemde 5510 Sayılı yasanın 102. Maddesi uyarınca idari para cezası uygulandığı görülmektedir. İşbu idari para cezasının iptali istemiyle müvekkil adına açılan iptal davasında Mahkemece sigortasız çalıştığı iddia olunan Y.K.’nın anılan tarihte davacıya ait araçta sigortasız çalıştırıldığına ilişkin başkaca herhangi bir bilgi veya belge bulunmadığı, İzmir İl Emniyet Müdürlüğü’nün trafik cezası kesildiğine ilişkin yazısı üzerine başkaca herhangi bir araştırma ve inceleme yapılmaksızın dava konusu idari para cezasının tesis edildiği gerekçesi ile haklı olarak dava konusu idari işlemin iptaline karar verilmiştir. Kararın tamamı aşağıda yer almaktadır.
T.C.
İZMİR
3.İDARE MAHKEMESİ
ESAS NO :2021/1678
KARAR NO :2022/148
DAVACI : R. Ç.
VEKİLİ : AV. TURGAY GÖLLER
DAVALI : SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
VEKİLİ : AV. B. K.
İzmir Sigorta İl Müdürlüğü/İZMİR
DAVANIN ÖZETİ : Davacı tarafından, İzmir Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Menderes Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından hakkında 5510 sayılı Kanunun 102. Maddesinin m/4-c, a/2 ve j bentleri uyarınca 31/08/2021 tarih 30343891 sayılı işlemi ile tesis edilen 19.436,00 TL tutarındaki idari para cezası işleminin ve bu işleme yapmış olduğu itirazın reddine ilişkin 20/09/2021 tarih 2021/50 numaralı kurum işleminin; davacının çalıştırdığı iddia edilen kişinin davacının çalışanı olmadığı, usulüne uygun tespit yapılmadığı ileri sürülerek yürütmesinin durdurulması ve iptali istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ :Davacının sigortasız işçi çalıştırıldığı gerekçesiyle idari para cezasının uygulandığı, tesis edilen işlemin mevzuata uygun olduğu belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren İzmir 3. İdare Mahkemesi Hakimliği’nce işin gereği düşünüldü:
Dava, İzmir Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Menderes Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından davacı hakkında 5510 sayılı Kanunun 102. Maddesinin m/4-c, a/2 ve j bentleri uyarınca 31/08/2021 tarih 30343891 sayılı işlemi ile tesis edilen 19.436,00 TL tutarındaki idari para cezası işleminin ve bu işleme yapılan itirazın reddine ilişkin 20/09/2021 tarih 2021/50 numaralı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde; hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların sigortalı sayılacağı belirtilmiş, “Sigortalı Bildirimi ve Tescili” başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasında; “İşverenler, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri, 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlüdür. ” hükmü yer almış, “Prim Belgeleri ve İşyeri Kayıtları” başlıklı 86. maddesinde; “Bu Kanunun 4 üncü ve 5 inci maddesine tabi sigortalılar ile sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalılar için işverenlerce Kuruma verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgelerinin şekli, içeriği, ekleri, ilgili olduğu dönemi, verilme süresi ve diğer hususlar Kurum tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir. Bu maddede belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde, 102 nci maddeye göre işlem yapılır.” düzenlemelerine yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 102/a-2. maddesinde; “8 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen bildirgenin verilmediğinin, mahkeme kararından veya Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden ya da diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde bildirgeyi vermekle yükümlü olanlar hakkında her bir sigortalı için asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.” hükmüne, 102/m-4. maddesinde; ”4) Beyannamenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri ve kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği ya da sadece hizmetlerinin Kuruma eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması hâlinde, beyannamenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık beyannamedeki her bir işyeri için, a) Kamu idareleri ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca bilanço esasına göre defter tutmak zorunda olanlar hakkında asgari ücretin üç katını geçmemek üzere sigortalı başına aylık asgari ücret tutarında, b) Diğer defterleri tutmak zorunda olanlar hakkında asgari ücretin iki katını geçmemek üzere sigortalı başına yarım asgari ücret tutarında,” düzenlemesine, 102/j maddesinde ise; “9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre sigortalılığı sona erenlere ilişkin bildirim ile 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesinde yer alan sandıklara, sandık iştirakçiliğinin başlama veya sona ermesine ilişkin bildirimi, süresi içinde ya da Kurumca belirlenen şekle ve usule uygun olarak yapmayanlar veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler hakkında, bir takvim ayında işlenen bu fiillerden dolayı tutmakla yükümlü bulunulan defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle verilmesi gereken ceza tutarını aşmamak kaydıyla her bir sigortalı veya sandık iştirakçisi için asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanır.” hükümlerine yer verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; İzmir İl Emniyet Müdürlüğü’nün davalı idareye gönderdiği 2020/mart dönemine dair trafik para cezası alan kişileri bildiren yazı ile, davacıya ait 35 …. plakalı ticari aracı 29/03/2021 tarihinde Y.K. isimli kişinin kullandığı, kullanırken trafik polislerince denetime tabi tutulduğu ve trafik para cezası verilmesi üzerine, işçi çalıştırılmasına rağmen işe giriş bildirgeleri ile aylık prim ve hizmet belgelerinin kuruma süresinde verilmemesi ve işten ayrılış bildirgesinin süresinde verilmediğinden bahisle 5510 sayılı Kanunun 102. Maddesinin m/4-c, a/2 ve j bentleri uyarınca 31/08/2021 tarih 30343891 sayılı işlemi ile davacıya 19.436,00 TL para cezası verildiği, anılan işleme karşı süresinde yapılan itirazın 20/09/2021 tarih 2021/50 sayılı Komisyon kararı ile reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda, İzmir İl Emniyet Müdürlüğü’nün davalı idareye gönderdiği 2020/mart dönemine dair trafik para cezası verilen kişileri bildiren yazı ile, davacıya ait 35 …. plakalı ticari aracı 29/03/2020 tarihinde Y.K. isimli kişinin kullandığı sabit ise de Y.K.’nın anılan tarihte davacıya ait araçta sigortasız çalıştırıldığına ilişkin başkaca herhangi bir bilgi veya belge bulunmadığı, davacı, Y.K. veya başkaca herhangi bir kişinin -davacının diğer çalışanları vs.- ifadesine başvurulmadığı, fotoğraf, video kaydı bulunmadığı, davacı ile Y.K.’nın banka hesap hareketlerinin incelenmediği, İzmir İl Emniyet Müdürlüğü’nün trafik cezası kesildiğine ilişkin yazısı üzerine başkaca herhangi bir araştırma ve inceleme yapılmaksızın dava konusu idari para cezasının tesis edildiği görülmektedir.
Bu durumda; 29/03/2020 tarihinde davacının sigortasız çalıştırıldığına ilişkin şüpheden uzak ve kesin nitelikte bilgi – belge bulunmadığı anlaşıldığından, eksik inceleme ve araştırma üzerine tesis edilen dava konusu idari para cezasında ve bu cezaya yapılan itirazın reddine ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; dava konusu işlemlerin iptaline, aşağıda dökümü yapılan .. TL yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi belirlenen ..TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin talep edilmemesi halinde kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içerisinde İzmir Bölge İdare Mahkemesi’ne istinaf yolu açık olmak üzere, 25/01/2022 tarihinde karar verildi.
HAKİM